In onze omgeving duikt de naam voor het eerst op in Maastricht. De oudst bekende voorvader is Joannes Laudij uit Maaseik. In de doopregisters van Sint Catharina en Sint Jacob worden hij en zijn kinderen op verschillende manieren vermeld. Meestal als Laudi, maar ook als Claudij, Gelaudi, Glaude, Loudi en Glaudi. In de Maastrichtste registers vinden we verder Loudie, Loudij, Loudy, Laudie, Laudij en Laudy.
Detail uit het trouwregister Sint Catharina Maastricht van 24 februari 1707.
Bij transcriptie van oude teksten is het gebruikelijk om bijvoorbeeld de tekst hiernaast op te schrijven als Joannes Glaudy Mosaetraj Maseykensis. Dus beide keren geen ij.
Sinds de invoering van de Burgerlijke Stand is de geslachtsnaam of achternaam van een persoon bepaald in diens geboorteakte. Volgens het oude naamrecht is dat de naam van de vader of bij onwettige kinderen de naam van de moeder. Officieel zijn de familienamen onveranderlijk bij de Burgerlijke Stand vastgelegd en onttrekken zij zich aan herzieningen van de spellingsregels. Maar de Burgerlijke Stand komt in de 19de eeuw in ontwikkeling, juist in een periode waarin belangrijke spellingvoorschriften worden geformuleerd en de spelling wordt geüniformeerd. Interpretatie van familienamen door diverse ambtenaren zorgt ervoor dat gangbare schrijfwijzen niet altijd ongewijzigd op volgende generaties worden doorgegeven. Dit is ook van toepassing op de naam Laudij.
Sommige ambtenaren zoeken punctueel de schrijfwijze van de naam op in iemands geboorteakte (de officiële schrijfwijze) of in de huwelijksakte van de ouders, anderen schrijven wat ze denken dat het moet zijn. Naast de duidelijke vormen Laudij en Laudy zie je ook die van de twijfelende ambtenaar die een uiterst dun trema boven de laatste letter zet. Daarnaast zijn er ook akten waarin beide vormen staan of de ambtenaar schrijft Laudij en er wordt ondertekend met Laudy of omgekeerd.
In taalkundig opzicht is het niet onterecht geen onderscheid te maken tussen Laudij en Laudy: de y in Laudy is immers geen i-grec, maar een ij zonder puntjes die in feite hetzelfde letterteken is als de ij met puntjes. In de meeste Nederlandse namen met een y betreft het deze puntloze ij, een relict dat in ons alfabet weliswaar de vorm van de Griekse y heeft aangenomen, maar zondermeer met de ij gelijkgesteld kan worden.
Voor de naamdragers in Nederland zijn de geboorteakten van twee neven, beiden met de naam Jan, richtinggevend.
Op 1 maart 1815 wordt in Sittard in de nieuwstraat een zoon geboren van de ongehuwde Marie Helene Laudy. Hij wordt door de vroedvrouw aangegeven en krijgt de verfranste voornamen Jean Hubert. In de marge van akte 31 staat hij vermeld als Laudij Jean Hubert. Zelf tekent hij later akten met Jan Laudij of J Laudij.
Haar zus, vermeld als Anna Gertrudis Laudy, woont in Sittard, maar wordt in maart 1822 in het Burgerlijk Armenhuis in de abtstraat te Maastricht opgenomen vanwege zwangerschap. Op 29 maart 1822 krijgt ze daar een zoon. Hij wordt door de vroedvrouw aangegeven met de voornaam Joannes en ingeschreven als zoon van wijlen Cornelis Reubsaths. Echter Cornelis is al bijna elf jaar dood. In de marge van de ongenummerde geboorteakte wordt op 10 oktober 1842 (vóór het huwelijk van Joannes/Jan) op last van een vonnis van de Arrondissementsrechtbank van 24 september aangetekend dat de naam des verzoekers (i.e. Joannes) bij vergissing gesteld is Joannes Reubsaths in plaats van Joannes Laudij. Aktes ondertekent hij zelf met J: Laudij.
In de 19e eeuw worden in Nederland de naam dragende nakomelingen geboren in Sittard, Echt, Venlo en Meerssen. Tot 1887 zijn ze in de geboorteregisters allemaal ingeschreven als Laudij. Soms met vage puntjes of slechts één punt. Het schrift van de ambtenaar zelf speelt ook een rol. In plaats van puntjes zie je ook een boogje of een horizontale streep boven de y. Dan blijkt echter dat ook andere woorden in de akte met een ij, zoals vijf en zijnde zo worden geschreven. In Sittard komt een kentering met de benoeming van Alphons Arnoldts tot wethouder. Vanaf 20 december 1886 worden de akten in Sittard (mede) door hem opgesteld. Hij schrijft in de geboorteakten de naam vrij consequent als Laudy, al gebruikt hij (zelfs binnen één gezin) soms de vorm Laudij. Na de periode Arnoldts worden Laudy en Laudij door elkaar gebruikt. Daarnaast speelt iets anders, een geboorteakte wordt in tweevoud opgegesteld. Beide versies zijn niet altijd identiek.
BS Sittard G 1896 akte 1 (origineel via aezel.eu)
BS Sittard G 1896 akte 1 (dubbel via familysearch.org)
Geveldetail van het pand van Jan Laudy aan de Limbrichterstraat in Sittard, circa 1890. Tweemaal Y of IJ, zonder verschil. Uit: Sittard in oude ansichten.
Al vroeg is er een verschil tussen de officiële vorm en de schrijfwijze die de mensen zelf gebruiken. Naamdragers Laudy zullen zelden Laudij schrijven, maar naamdragers Laudij gebruiken zeker in de 19e en begin 20e eeuw vaak de schrijfwijze Laudy en ondertekenen ook zodanig. Binnen families ontstaat een gewoonte Laudy te schrijven, ook al wijkt dit af van de officiële vorm. In firmanamen, publicaties, krantenartikelen, advertenties, bidprentjes en grafschriften heeft de schrijfwijze Laudy duidelijk de overhand. Herkenning zorgt voor beeldvorming, met het effect dat de vorm Laudy vaker als de juiste beschouwd wordt en ook het gesproken woord zo op schrift komt. De door de pastoor gehanteerde schrijfwijze is ook van belang. Jongere generaties gebruiken steeds meer de officiële schrijfwijze. De verwerking van de namen Laudij en Laudy in computersystemen zorgt voor extra verwarring. Bij de overname van de namen uit de geboorte- en bevolkingsregisters naar de officiële persoonslijsten zijn ongetwijfeld fouten gemaakt of is de schrijfwijze soms gestandaardiseerd.
In de genealogie op deze website wordt vaker [Laudij] Laudy geschreven. Dit betekent dat in het geboorteregister Laudij staat, maar vaker Laudy gebruikt is/wordt.